Theo đánh giá của các chuyên gia năng lượng thuộc Hiệp hội công nghiệp môi trường Việt Nam trong cuộc khảo sát cuối năm 2015, ngành Thép có tiềm năng tiết kiệm năng lượng lên tới 20-30% tùy theo công nghệ sản xuất. Con số này cho thấy cơ hội tiết kiệm năng lượng của ngành Thép là rất lớn, nhưng để đạt được mức tiết kiệm năng lượng như kỳ vọng là cả một quá trình, với rất nhiều khó khăn và thách thức, cần những định hướng và giải pháp quyết liệt, đặc biệt là việc đổi mới và lựa chọn công nghệ phù hợp với tình hình phát triển của Việt Nam và xu hướng phát triển của ngành thép trên thế giới.

Ngày nay, mặc dù nhiều loại vật liệu đã được nghiên cứu, sản xuất và ứng dụng như chất dẻo, thuỷ tinh, ceramic... nhưng sắt thép vẫn giữ được vai trò trọng yếu trong các ngành chế tạo máy, xây dựng, giao thông vận tải, nông nghiệp, năng lượng, sản xuất hàng gia dụng, y tế và an ninh quốc phòng. 
Sản lượng thép trên thế giới đã và vẫn đang tăng trưởng rất nhanh, giai đoạn 2000-2005, tốc độ tăng bình quân 6,2%/năm; giai đoạn 2005-2010 là 4,5%/năm; giai đoạn 2010-2015 là 2,5%/năm và giai đoạn 2015 - 2017 là 2,1% (World steel in Figures 2018, World Steel Association).

Các công nghệ chính sản xuất phôi thép được thể hiện ở sơ đồ sau:

Trong đó, trên thế giới, sản lượng thép được sản xuất bằng công nghệ Lò chuyển (Basic Oxygen Furnace - BOF) chiếm tới 70%, công nghệ Lò điện hồ quang (Electric Arc Furnace - EAF) chỉ chiếm gần 28%, một số ít còn lại (khoảng 2%) được luyện bằng công nghệ Lò điện cảm ứng (Induction Furnace - IF). 

Việt Nam hiện nay cũng đang sử dụng 3 công nghệ sản xuất thép như trên, nhưng ngược lại với thế giới. Theo thống kê của Hiệp Hội Thép Việt Nam tại thời điểm năm 2018, Việt Nam có tổng số 29 đơn vị sản xuất thép, trong đó có 5 đơn vị sử dụng BOF, 15 đơn vị sử dụng EAF và 8 đơn vị sử dụng IF. Tổng công suất thiết kế của các đơn vị là 18.500.000 tấn/năm, trong đó công suất thiết kế của các nhà máy lò BOF, EAF và IF lần lượt là 9.100.000 tấn/năm (chiếm 49,2%), 7.000.000 tấn/năm (chiếm 37,8%) và 2.400.000 tấn/năm (chiếm 13%). 

Nguyên liệu chính đầu vào lò gồm gang (chủ yếu là gang lỏng), oxy và các phụ gia (vôi, dolomite,…). Thép phế cũng được sử dụng theo một tỷ lệ nhất định (10 - 15%) để làm nguội trong quá trình BOF. Để luyện thép cần nhiên liệu đốt lò cao (than, điện, dầu).
Sơ đồ công nghệ luyện thép lò chuyển BOF:

Theo số liệu của Hiệp hội Thép Việt Nam năm 2018, Việt Nam có 08 lò BOF, có dung lượng lò từ 20 đến 320 tấn/mẻ, chiếm 49,2% tổng công suất thiết kế. Sản lượng thép BOF năm 2017 đạt 4.025.000 tấn, chiếm 35% tổng sản lượng phôi thép của cả nước. Trong những năm tới, công nghệ BOF sẽ phát triển mạnh và trở thành công nghệ luyện thép chính ở nước ta.

a. Trình độ công nghệ

Theo kết quả điều tra khảo sát, hầu hết các lò chuyển luyện thép ở Việt Nam là loại nhỏ nhưng mới được xây dựng và đưa vào sản xuất từ sau năm 2010 nên đã đạt được các thông số kinh tế - kỹ thuật khá tiên tiến. 

b. Sử dụng năng lượng

Đối với luyện thép bằng lò chuyển chỉ sử dụng oxy và điện để vận hành các thiết bị phụ trợ. Vì vậy, tiêu hao năng lượng của khâu công nghệ này rất ít, chỉ khoảng 200 MJ/tấn. Đối với các lò có dung tích trên 100 tấn còn có thể phát thêm điện năng nếu thực hiện thu hồi nhiệt khí thải để phát điện.
Tóm lại, qua khảo sát cho thấy, các cơ sở luyện thép công nghệ BOF ở nước ta do mới xây dựng trong những năm gần đây nên có các chỉ tiêu về suất tiêu hao năng lượng, nguyên liệu, mức độ phát thải cũng như các chỉ số kỹ thật khác đạt trình độ tiên tiến. Vấn đề còn lại chỉ là cần duy trì chế độ vận hành, bảo trì, bảo dưỡng nghiêm ngặt. Nếu thực hiện tốt điều này, công nghệ BOF ở nước ta có thể so sánh được với trình độ công nghệ tiên tiến của thế giới.

Khác với công nghệ BOF, trong công nghệ EAF, nguyên liệu chính cho lò là thép phế. Thép phế là nguồn sắt tương đối tinh khiết so với quặng sắt mặc dù cần lưu ý rằng các tạp chất có thể có như kẽm (phế thép mạ kẽm), thiếc (thép mạ thiếc) và các nguyên tố khác (các phế thép hợp kim). Nhờ sử dụng thép phế nên công nghệ sản xuất thép hồ quang làm cho thép có khả năng tái sử dụng gần như 100%.

a. Trình độ công nghệ

Về trình độ công nghệ, công nghệ EAF ở Việt Nam có thể chia thành 3 nhóm: nhóm công nghệ lạc hậu, nhóm công nghệ trung bình và nhóm công nghệ tiên tiến.

Các thông số chính để phân nhóm công nghệ bao gồm: dung lượng lò luyện, tiêu hao điện năng, tiêu hao điện cực, thời gian nấu luyện (bảng 1).