Do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, năm 2023 là năm đặc biệt khó khăn với ngành Điện khi tình trạng nắng nóng, hạn hán, thiếu nước đã làm cho các hồ thủy điện bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Dự đoán được tình hình từ sớm, Tập đoàn Điện lực Việt Nam rất quyết liệt trong việc điều hành công tác tiết kiệm điện để đảm bảo cung cấp điện cho sự phát triển của kinh tế - xã hội và nhu cầu của nhân dân.
 
Quyết liệt trong công tác chỉ đạo điều hành

Theo Văn bản số 3176/BTNMT-TNN ngày 8/5/2023, Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận định, với ảnh hưởng của hiện tượng El Nino nguy cơ thiếu hụt nguồn nước sẽ tiếp diễn đến cuối mùa cạn năm 2023. Tổng lượng dòng chảy đến các hồ chứa lớn khu vực Bắc Trung Bộ được dự báo thấp hơn từ 15-35%, khu vực Trung Trung Bộ và Nam Trung Bộ thấp hơn từ 15-40%, khu vực Tây Nguyên thấp hơn từ 10-25% so với trung bình nhiều năm. Nguy cơ thiếu nước trong thời gian còn lại của mùa cạn sẽ diễn ra nghiêm trọng. Bên cạnh đó nhu cầu sử dụng điện đang có xu hướng tăng cao, đặc biệt vào các mùa nắng nóng và tháng 5, 6, 7.

Trước diễn biến phức tạp của tình hình khí tượng, thủy văn, ngày 13/5/2023 Thủ tướng Chính phủ ra Công điện số 397/CĐ-TTg về việc chủ động triển khai các biện pháp cấp bách ứng phó với nguy cơ nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn. Ngay sau đó là Công điện số 517/CĐ-TTg ngày 06/6/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện các giải pháp đảm bảo cung ứng điện mùa khô năm 2023 và thời gian tới. Ngày 08/6/2023 Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ra Chỉ thị số 20/CT-TTg về tăng cường tiết kiệm điện giai đoạn 2023-2025 và các năm tiếp theo. Những động thái này cho thấy thái độ cương quyết của Chính phủ với việc tăng cường tiết kiệm điện, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Về phía Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), đánh giá tình hình diễn biến phức tạp của việc sản xuất điện trong các tháng cao điểm mùa hè năm 2023, đặc biệt là tại khu vực phía Bắc, ngày 15/5/2023, EVN đã có Công văn số 2466/EVN-KD về việc đẩy mạnh tiết kiệm điện mùa khô năm 2023gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Tiếp đó, trong đầu tháng 6/2023 EVN liên tục gửi công văn đến các cơ quan ngang Bộ và các Tập đoàn, Tổng công ty thuộc Ủy ban quản lý vốn nhà nước, đề nghị các địa phương, Bộ, ngành, Tập đoàn, Tổng công ty quan tâm chỉ đạo công tác sử dụng điện tiết kiệm tại các đơn vị trực thuộc. Đến ngày 01/6/2023 đã có 63/63 UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành các văn bản chỉ đạo đảm bảo cung ứng điện, tiết kiệm điện trên địa bàn.

 Kiên trì, bền bỉ tuyên truyền tiết kiệm điện

Công tác tuyên truyền về tiết kiệm điện được EVN kiên trì triển khai xuyên suốt qua nhiều năm với nhiều chương trình, từ trực tiếp thực hiện cho đến tài trợ triển khai. Thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 07/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ, EVN và các tổng công ty điện lực, công ty điện lực trực thuộc đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, tổ chức chính trị và đoàn thể từ trung ương tới địa phương, các cơ quan truyền thông, báo chí, phát thanh và truyền hình tổ chức tuyên truyền sâu rộng về các giải pháp sử dụng điện an toàn, tiết kiệm và hiệu quả thông qua các chương trình như: “Giờ trái đất”; “Gia đình tiết kiệm điện”; “Tiết kiệm điện trong trường học”; “Thi tìm hiểu và sáng kiến về tiết kiệm điện” và nhiều chương trình khác. Lãnh đạo EVN đã trực tiếp tham dự các buổi tọa đàm để cung cấp thông tin về tình hình cung ứng điện và các giải pháp sử dụng điện hiệu quả và tiết kiệm (do báo Đầu tư, Hội Truyền thông số, VOV1, VOV3, VTV1 tổ chức).

Bên cạnh đó, EVN và các đơn vị thành viên đã tổ chức tuyên truyền về tiết kiệm điện thông qua các hình thức khác nhau như in pa nô, áp phích, hệ thống báo điện tử, báo giấy, tổ chức các cuộc thi về tiết kiện điện và tư vấn trực tiếp tới từng khách hàng, tuyên truyền tại các trường học, thông tin trên báo chí, đài phát thanh truyền hình của các địa phương và trên các nền tảng mạng xã hội (Fanpage, Youtube, Tiktok, Zalo, Website…).

Trong hai năm 2021-2022, EVN và các đơn vị thành viên đã có hơn 6.000 lượt bài về tuyên truyền tiết kiệm điện trên các báo giấy và báo điện tử, khoảng hơn 6.900 lượt tuyên truyền về tiết kiệm điện trên các đài truyền hình trung ương và địa phương và hàng năm tư vấn các giải pháp tiết kiệm điện cho hơn 5 triệu khách hàng (cả hình thức trực tiếp lẫn gián tiếp qua điện thoại, email, Trung tâm Chăm sóc khách hàng). Đồng thời, các đơn vị của ngành Điện đã tài trợ khoảng 39 cuộc thi tìm hiểu, sáng kiến và tuyên truyền về tiết kiệm điện. Ước tính kết quả thực hiện tiết kiệm điện các tổng công ty điện lực các năm 2021 và năm 2022 đạt lần lượt 4,907 tỷ kWh (tương ứng với tỷ lệ tiết kiệm điện đạt 2,24%) và 5,141 tỷ kWh (tương ứng với tỷ lệ tiết kiệm điện đạt 2,17%).

Ngày 22/5/2023, thực hiện chỉ đạo của Bộ Công Thương, EVN đã phối hợp tổ chức “Hội nghị phát động tiết kiệm điện toàn quốc năm 2023” theo hình thức trực tiếp (tại Hội trường EVN) và trực tuyến tại 63 điểm cầu các tỉnh/thành phố. Tại Hội nghị này, ông Võ Quang Lâm – Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã chia sẻ, đối với những nhóm khách hàng mà chúng tôi thấy có dư địa rất lớn có thể tiết kiệm được ngay, ví dụ như nhóm hành chính công, chúng tôi đã có công văn đề nghị UBND các tỉnh thực hiện việc tiết kiệm 10% trong trụ sở các cơ quan hành chính sự nghiệp tại địa phương và đồng bộ với địa phương, chúng tôi cũng yêu cầu tiết giảm tối thiểu 15% lượng điện tiêu thụ tại trụ sở các đơn vị trong ngành Điện. Ngoài ra, chúng tôi cũng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo các đơn vị chiếu sáng địa phương giảm công suất sử dụng điện xuống 50% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đồng thời, EVN đã thành lập Ban chỉ đạo tiết kiệm điện và cung ứng điện năm 2023. Các thành viên HĐTV và Ban Tổng giám đốc EVN đã phân công đến làm việc trực tiếp với UBND các tỉnh, thành phố để phối hợp thúc đẩy công tác tiết kiệm điện một cách toàn diện và mạnh mẽ hơn nữa. Song song đó, các công ty điện lực cũng làm việc với các sở, ban ngành địa phương và các khách hàng để triển khai các giải pháp tiết kiệm điện như thực hiện tiết kiệm điện tại trụ sở, cơ quan làm việc của các đơn vị trực thuộc EVN (tiết kiệm 10%, đặc biệt trong các tháng 5 đến tháng 7 sẽ tiết kiệm 15%); tại các cơ quan hành chính sự nghiệp, chiếu sáng công cộng, chiếu sáng quảng cáo trang trí ngoài trời, các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm. EVN và các tổng công ty điện lực đã tăng cường tuyên truyền tiết kiệm điện với nhiều hình thức như phối hợp báo Thanh niên, Tuổi trẻ, VOV1, Câu lạc bộ Cafe số tổ chức toạ đàm, tuyên truyền tiết kiệm điện ở các sân bay, các chung cư, các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội… Kết quả, các biện pháp trên đã góp phần giảm nhu cầu sử dụng điện trung bình khoảng hơn 7 triệu kWh/ngày (trong đó chiếu sáng công cộng tiết kiệm được khoảng 900 nghìn kWh/ngày).

Trong bối cảnh cung cấp điện có nhiều khó khăn trong mùa khô năm 2023, với tinh thần triệt để thực hiện các biện pháp tiết kiệm điện tại trụ sở làm việc, EVN đã có văn bản yêu cầu các đơn vị thành viên của EVN có trụ sở tại các tỉnh, thành phố miền Bắc triển khai ngay các biện pháp tiết kiệm điện cấp bách cho đến hết tháng 8/2023.

Theo đó, EVN yêu cầu không sử dụng điều hòa không khí tại các phòng làm việc, các khu vực công cộng (hành lang, sảnh…) khi nhiệt độ ngoài trời dưới 35°C. Chỉ sử dụng điều hòa không khí tại một số khu vực phục vụ điều hành hệ thống điện, phòng đặt thiết bị bắt buộc phải sử dụng điều hoà để đảm bảo an toàn vận hành các thiết bị theo yêu cầu như phòng máy chủ, điều độ, trung tâm điều khiển…

Đối với chiếu sáng, EVN yêu cầu phải tận dụng tối đa nguồn ánh sáng tự nhiên, không sử dụng đèn chiếu sáng hành lang, các khu vực công cộng không thật sự cần thiết. Không sử dụng đèn chiếu sáng khu vực sân vườn, hàng rào, đèn trang trí… trừ trường hợp đảm bảo an ninh, an toàn, trường hợp đặc biệt theo yêu cầu của địa phương hoặc cấp trên. Các đơn vị có máy phát điện tại trụ sở các đơn vị cần sẵn sàng huy động máy phát điện tại trụ sở đơn vị khi có yêu cầu. Các thiết bị sử dụng điện không cần thiết như cây nước nóng lạnh, các màn hình hiển thị tại các khu vực công cộng… cũng được yêu cầu hạn chế sử dụng.

Về trang phục tại công sở cũng được lưu ý ưu tiên sử dụng trang phục mùa hè giản dị nhưng lịch sự (áo ngắn tay, thoáng mát).

Đi đầu trong ứng dụng chuyển đổi số và nghiên cứu khoa học công nghệ, EVN đã chủ động nghiên cứu và xây dựng các công cụ, ứng dụng phần mềm theo dõi, đánh giá mức tiêu thụ điện năng của các nhóm khách hàng sử dụng ngân sách nhà nước (hành chính sự nghiệp) và khách hàng thuộc cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm (tại địa chỉ https://sudungdien.evn.com.vn), kết nối thông tin trực tuyến đến Trung tâm Thông tin, chỉ đạo điều hành của Chính phủ, kết nối với Bộ Công Thương và các Sở Công Thương/UBND các tỉnh/thành phố. Công cụ này giúp các cơ quan quản lý nhà nước có thông tin cập nhật thường xuyên, phục vụ điều hành sử dụng điện hiệu quả và tiết kiệm.

Các tổng công ty điện lực đã lắp đặt công tơ điện tử truyền dữ liệu từ xa để thu thập dữ liệu tiêu thụ điện năng trực tuyến và cung cấp cho khách hàng thông qua Website/App CSKH. Các khách hàng có thể chủ động theo dõi được điện năng sử dụng trong ngày và ước tính số tiền điện phải trả tương ứng để khách hàng chủ động thay đổi hành vi sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả hơn. Tỷ lệ công tơ điện tử truyền dữ liệu từ xa toàn quốc đã đạt 80,26%. Trong đó, tại thành phố Hà Nội và 13 tỉnh thuộc khu vực miền Trung đã đạt 100%; tại thành phố HCM đạt 99,98% công tơ điện tử truyền dữ liệu từ xa.

Đối với khách hàng cá nhân, nhằm hỗ trợ các hộ gia đình dễ dàng ước tính lượng điện tiêu thụ hàng tháng dựa theo thói quen sử dụng điện và đặc thù thiết bị điện trong gia đình, EVN đã xây dựng và triển khai công cụ ước tính điện năng tiêu thụ hàng tháng cho các hộ gia đình. Theo đó, khi truy cập vào https://uoctinhdiennang.evn.com.vn, khách hàng chỉ cần cung cấp các thông tin về số lượng, chủng loại thiết bị điện gia đình đang sử dụng.

Dựa trên dữ liệu khách hàng cung cấp, công cụ sẽ tự động ước tính số lượng điện tiêu thụ của mỗi thiết bị điện theo từng tháng. Công cụ này cũng chỉ ra thiết bị tốn điện nhất trong mỗi gia đình trong tháng, giúp khách hàng điều chỉnh thói quen sử dụng điện sao cho hiệu quả, tiết kiệm. Các thuật toán của công cụ còn tự động cập nhật và phân tích cả nhiệt độ tại địa phương nơi khách hàng sinh sống để tính toán. Lượng điện năng tiêu thụ của một thiết bị điện trong gia đình có thể sẽ có sự chênh lệch nhau giữa các tháng, các mùa trong năm.

Từ những dữ liệu ước tính do công cụ cung cấp, khách hàng sử dụng điện có thể biết được cơ bản những thiết bị điện trong gia đình tiêu thụ 1 tháng bao nhiêu số điện (kWh). Qua đó, giúp khách hàng điều chỉnh thói quen, hành vi sử dụng điện để sử dụng điện một cách hiệu quả và tiết kiệm hơn, đặc biệt vào những thời điểm xảy ra thời tiết nắng nóng cực đoan.

Công cụ được thiết kế với giao diện thân thiện, giúp các khách hàng dễ sử dụng, trải nghiệm. Hiện, công cụ này đang được triển khai để tích hợp vào các website, ứng dụng chăm sóc khách hàng của các tổng công ty điện lực trong EVN.

Với những nỗ lực trong công tác chỉ đạo điều hành, triển khai các hoạt động tiết kiệm điện trên cả nước, kịp thời đề xuất nhiều giải pháp tiết kiệm điện đem lại hiệu quả thiết thực, EVN đã góp phần ổn định tình hình sản xuất và kinh doanh điện trong những tháng cao điểm vừa qua, đảm bảo nhu cầu cung ứng điện cho phát triển sản xuất và nhu cầu sinh hoạt của người dân, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng.

Nguyễn Văn Long